Weten wanneer je kan zaaien
Ideaal als je direct wilt beginnen met je vierkante meter moestuin, kruidentuin of siertuin! Vroeg in het voorjaar zaai je vaak onder glas (kas of zaaibakje) en vanaf mei kunnen veel zaden direct in de volle grond gezaaid worden. Geef de planten voldoende licht, ruimte, voeding en bescherm ze tegen slechte weersomstandigheden. Dit vergroot de kans op een goede oogst en prachtige bloemen aanzienlijk!
Zaai het gehele jaar door om steeds te blijven genieten van het zaaien, de groei van jonge planten en het oogsten van verse groentes en kruiden. Veel plezier tijdens het tuinieren!
Gratis download: bloemzaden zaaikalender in PDF
Snel menu
Wat is een zaaikalender?
Een (moes)tuin, kas of zaaibak, maar geen idee wat wanneer te zaaien? Dan biedt een zaaikalender uitkomst. Op de zaaikalender staan alle maanden van het jaar. Daarbij staat aangegeven wanneer welke
bloemenzaden,
kruidenzaden en
groentezaden gezaaid, geplant en geoogst kunnen worden. Kortom: het is een handig hulpmiddel voor een ieder met een moestuin, een vierkante metertuin, een balkon, terras of een siertuin. Door de aanwijzingen op de kalender te volgen is de kans groot dat de gekochte zaden opkomen en mooie gewassen worden. Daarnaast is het handig om te weten wanneer rekening gehouden moet worden met het overplanten en oogsten van de gezaaide groenten.
Sommige zaaikalenders zijn puur gericht op bloemen (soms alleen éénjarig, maar vaak ook een combinatie van één- en tweejarigen), andere op groenten en sommige kalenders zijn voor zowel groenten, kruiden als bloemen. Bij het opstellen van de kalenders wordt rekening gehouden met de ideale zaai- en kiemperiode, evenal de juiste omstandigheden om planten in de volle grond te plaatsen.
Bloemen zaaikalender
Kruiden zaaikalender
Wat is een tuinkalender?
Een tuinkalender verschilt van een zaaikalender doordat hierop de werkzaamheden aangegeven zijn die in de tuin gedaan moeten worden. Het is altijd goed om zowel een tuin- als een zaaikalender te gebruiken. Op de tuinkalender staan niet alleen alle maanden van het jaar aangegeven, maar ook de daarbij behorende werkzaamheden die verricht moeten worden. De tuin heeft immers 12 maanden per jaar verzorging nodig om optimaal te kunnen profiteren van een goede oogst of een prachtige bloemenzee.
Door elke maand de tips en werkzaamheden van de kalender op te volgen, wordt het onderhouden van de tuin een stuk makkelijker. Daarnaast hoeft er niet meer zelf bijgehouden te worden welke werkzaamheden uitgevoerd zijn en wat nog op de planning staat. Bij het samenstellen van de kalender is ook rekening gehouden met de verschillende zaaiperiodes, zodat de tuin ook werkelijk op tijd klaar is als het in het voorjaar tijd is om te zaaien en te planten.
Wat is een moestuinkalender?
Voor iedereen die een moestuin heeft is de moestuinkalender een must. Elke maand van het jaar staat vol met tips en tricks om de moestuin om te toveren tot een natuurlijke supermarkt. Per maand staan niet alleen de noodzakelijke werkzaamheden aangegeven, maar ook welke zaden gezaaid kunnen worden, welke gewassen geplant kunnen worden en wanneer het tijd is om groenten te oogsten.
Door gebruik te maken van een moestuinkalender is er altijd een overzicht binnen handbereik van de meest voorkomende werkzaamheden. Daarnaast is het een handige manier om alles wat in de moestuin moet gebeuren of gezaaid kan worden bij te houden. De kalender houdt rekening met de perfecte omstandigheden waaronder gewassen groeien. Met een moestuinkalender kan zelfs een beginner een groot succes maken van zijn moestuin. Zelf bijhouden is overbodig en als de tips opgevolgd worden dan beperkt het onderhoud zich ook nog eens.
Zelf een zaaikalender maken
Naast allerlei standaard zaaikalenders is het ook handig om zelf een zaaikalender te maken. Voordeel hiervan is dat hier alleen zaden opstaan die ook werkelijk gebruikt worden, wat een heleboel zoeken scheelt. Voor het maken van een zaaikalender wordt een standaard kalender genomen. Vervolgens worden alle zaden opgezocht en de zaaiperiode, omstandigheden waarin gezaaid moet worden (glas, kas, volle grond) genoteerd in de bijbehorende maand. Voor bloemen de bloeitijd en voor groenten de oogsttijd aangegeven. Eventuele tips en tricks kunnen onderaan de kalender genoteerd worden. Handig om altijd bij de hand te hebben, zodat direct duidelijk is wanneer wat gezaaid of geoogst kan worden.
Zaaien, hoe doe je dat?
Om succesvol te zaaien moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan. De juiste omstandigheden zijn van eminent belang om de zaden op te laten komen. Onder de juiste omstandigheden vallen onder andere het gebruik van de juiste grond, de ideale temperatuur, de juiste plek (binnen/buiten) en het gebruik van verse zaden. Op alle verpakkingen staat met symbooltjes de juiste zaaiperiode aangegeven, evenals de verwachte kiemtijd, groeitijd en bloei of oogst.
In sommige gevallen bedraagt de zaaiperiode een aantal weken of maanden. Hoe vroeger gezaaid wordt, hoe sneller er bloei en oogst verwacht kan worden. Dit hangt echter ook af van de juiste omstandigheden. Over het algemeen geldt dat hoe lager de temperatuur en hoe minder zon, hoe langer het kiemen duurt. Zaden kiemen onder verschillende omstandigheden en sommige zaden hebben langer nodig dan anderen. Zaden met harde schil moeten bijvoorbeeld eerst geweekt worden om het kiemproces te versnellen.
In welk seizoen kun je zaaien?
Zaaien kan eigenlijk het hele jaar door. In de winter zal het dan voornamelijk om binnenshuis/onder glas gaan, terwijl de lente (april/mei) en de zomer de seizoenen bij uitstek zijn om juist heel veel te zaaien (in de volle grond). In welk seizoen gezaaid wordt hangt af van de behoefte van de zaden wat betreft de temperatuur en zonuren.
De meest éénjarige bloemen worden in de zomer gezaaid, terwijl kruiden en bepaalde moestuingewassen het ook prima doen in de zomer. Voor tweejarige bloemen geldt dat deze juist aan het einde van de zomer/begin van de herfst gezaaid moeten worden. De wintermaanden (januari en februari) zijn vooral voor het zaaien van planten die een lange kiemperiode hebben geschikt.
Welke bloemen kun je wanneer zaaien?
Wanneer welke
bloemzaden gezaaid worden is afhankelijk van de soort. Eénjarige bloemen worden meestal in het voorjaar (april/mei) direct in de volle grond gezaaid. De kans op nachtvorst is aanzienlijk vermindert en de planten kunnen vaak niet echt verplant worden zonder daarbij schade op te lopen. In sommige gevallen is zaaien in een potje wel gewenst, maar ook hier geldt dat de maanden maart - mei de meest gunstige zijn.
De zaaiperiode van tweejarige bloemen hangt sterk af van het ras. De meeste tweejarige bloemen worden echter in de winter en de vroege lente binnenshuis/onder glas voorgezaaid of vanaf april/mei in de volle grond. Er zijn ook soorten die in de late zomer of vroege herfst direct in de volle grond gezaaid kunnen worden.
Voor meerjarige bloemen geldt dat de lente en vroege zomer (maart – augustus) de beste periodes zijn om te zaaien.
Welke groente kun je wanneer zaaien?
Verreweg de meeste groenten worden in de lente en de vroege zomer gezaaid. De exacte tijd hangt af van de soort groente. Peulvruchten zaden kennen twee zaaiperiodes, afhankelijk van de soort: erwten en aanverwante gewassen leveren het beste resultaat op als deze in maart – april gezaaid worden. Andere peulvruchten zoals bonen hebben juist meer warmte nodig en kunnen met een gerust hart in juni – juli nog gezaaid worden.
De beste zaaitijd van kool is helemaal afhankelijk van de gekozen soort. Voor de meeste kolen geldt dat april – mei de beste tijd om te zaaien is. Boerenkool echter moet juist wat later gezaaid worden (juni) zodat deze ergens in de winter geoogst kan worden.
Pompoenen kunnen dan weer vanaf eind april tot juni gezaaid worden. Dit zorgt ervoor dat de gewassen genoeg warmte en zon krijgen en de tijd hebben om vruchten te vormen die dan aan het einde van de zomer/begin van de herfst geoogst kunnen worden.
Welke kruiden kun je wanneer zaaien?
Kruiden kunnen in principe het hele jaar door gezaaid worden. Zeker binnenshuis met de juiste temperatuur en voldoende licht is zelfs de winter geschikt om kruiden te kweken. Voor het zaaien van kruiden in de moestuin moeten andere zaaiperiodes aangehouden worden. Basilicum wordt doorgaans in mei – juni gezaaid (eerst in potjes en later uitplanten in de volle grond).
Munt is dan weer geheel afhankelijk van de soort: de normale munt (Marokkaanse kruizemunt) wordt vroeg in het voorjaar (februari tot mei) gezaaid, terwijl pepermunt van maart – juni gezaaid kan worden.
Peterselie kan grofweg vanaf februari tot augustus gezaaid worden. De beste zaaiperiode is afhankelijk van het ras en de juiste omstandigheden. Voor de vroege zaaiperiode geldt dat dit binnenshuis moet gebeuren onder glas, terwijl later in het jaar direct in de volle grond gezaaid kan worden.
Wat zaaien in de kas?
Een kas is de perfecte manier om al vroeg (al mogelijk vanaf januari) met zaaien te starten en gewassen op die manier een voorsprong te geven. Aardbeien en kruiden zijn een goed voorbeeld van planten die in een kas gezaaid kunnen worden om zodoende snel krachtige planten te krijgen. Als de planten groot genoeg zijn en het weer goed, dan kunnen deze direct in de volle grond (meestal pas na IJsheiligen/15 mei in verband met kans op nachtvorst).
Wat zaaien in koude kas?
Een koude kas is een kas waarbij de planten beschermd zijn, maar de temperatuur niet al te veel verschilt met de buitentemperatuur. Dit is de perfecte plek voor onder andere uienzaden die zelfs al in januari gezaaid kunnen worden. Ook aardbeien doen het in de koude kas goed. Voor welk gewas gekozen wordt is geheel afhankelijk van de benodigde omstandigheden. Er zijn zelf zaden die een (korte) periode van kou nodig hebben om te kunnen kiemen. Hiervoor is de koude kas de perfecte plek.
Wat zaaien in serre?
De serre is een perfecte plek om zaden te zaaien. Wat gezaaid wordt is afhankelijk van de serre zelf: gaat het om een verwarmde of niet verwarmde serre. Voor een verwarmde serre gelden eigenlijk bijna dezelfde regels als voor zaaien binnenshuis. Dat betekent dat diverse eenjarige bloemen in een verwarmde serre gezaaid kunnen worden. Voor radijs geldt dat een onverwarmde serre vaak voldoende is. Zeker voor de vroege rassen is volstaat de koude kas perfect.
Wat zaaien in vierkante meter tuin?
Om te kunnen genieten van bloemen en groenten is niet per se een grote tuin nodig. Ook in een vierkante meter tuin kunnen tal van gewassen gezaaid worden. Voor groente gaat het dan vooral om sla, met een ruime keuze uit verschillende varianten en soorten. Ook kruiden doen het uitstekend in een vierkante meter tuin, waarbij het zelfs mogelijk is om een complete kruidentuin te creëren op een zeer beperkte ruimte.
Wat zaaien in de winter?
Veel mensen gaan er vanuit dat de winter een rustige periode is wat betreft het zaaien. Niets is echter minder waar, want ook in de winter kan genoeg gezaaid worden. Binnenshuis betreft het dan voornamelijk kruiden die het ook bij kunstlicht en warmte van de verwarming goed doen. Daarnaast moeten in de late winter (februari/maart) ook de meeste bloemen en andere groenten binnenshuis (onder glas) gezaaid worden.
Hoeveel zaden zaaien?
De hoeveelheid zaden die gezaaid moeten worden is van een aantal factoren afhankelijk. Een grote rol speel natuurlijk de beschikbare ruimte. Daarnaast moet ook rekening gehouden worden met de onderlinge afstand van de planten. Omdat er nooit 100% opkomst is, is het altijd raadzaam om wat meer te zaaien dan uiteindelijk nodig is. Voor snel groeiende groenten zoals sla is het verstandig om met tussenpozen van 1 – 2 weken elke keer een aantal zaden te zaaien.
Hoe zaaien in turfpotjes?
Turfpotjes zijn bijna onmisbaar bij het zaaien. Het voordeel van de turfpotjes is dat de jonge zaailingen met potje en al in de aarde gestopt kunnen worden als deze groot genoeg zijn om in de volle grond te gaan. Het materiaal zorgt ervoor dat de wortels door de pot heen kunnen groeien en het potje met de tijd vergaat. Bij het zaaien moet er wel voor gezorgd worden dat de aarde goed vochtig gehouden wordt, omdat de potjes zelf ook vocht opnemen en dit onttrekken aan de aarde.
Hoe zaaien met vermiculiet?
Vermiculiet is een goede aanvulling voor potgrond. Fijne vermiculiet wordt niet alleen gebruikt om de grond luchtiger te maken, door de unieke eigenschappen slaat het onder andere water en voedingsstoffen op. Het water en de voedingsstoffen worden daarna langzaam afgegeven aan de fijne wortels van jonge zaailingen. Vermiculiet kan zowel in potgrond als buiten in de volle grond verwerkt worden om de juiste omgeving voor zaden te creëren.
Wat is zaaien onder glas?
Zaaien onder glas betekend zaaien in een kas, bak of binnenshuis. Vaak moet onder glas gezaaid worden als de omstandigheden in de volle grond niet ideaal zijn (denk aan nachtvorst, kou, sneeuw enz). Nagenoeg alle zaden die in de vroege lente gezaaid worden moeten onder glas gezaaid worden. Dit geldt zowel voor groenten als ook voor bloemen (zomerbloeiers/éénjarigen). Binnenshuis en in een kas zijn de zaden optimaal beschermd en ligt de temperatuur een stuk hoger, waardoor het kiemen van de zaden bevorderd wordt.
Hoe zaaien in kweekbak?
Een kweekbak is een onverwarmde bak voor de tuin waarin allerlei zaden gezaaid kunnen worden. Het grote voordeel is dat de temperatuur is een kweekbak vaak iets hoger ligt en de jonge zaailingen niet alleen beschermd zijn tegen allerlei weersomstandigheden, maar ook tegen vogels en andere dieren. Voor het zaaien in een kweekbak kunnen potjes gebruikt worden of de ‘volle grond’. Vooral kruiden en diverse slasoorten doen het goed in een kweekbak.
Hoe zaaien in kweekbak?
Voordat zaden gezaaid worden moet de grond vochtig gemaakt worden. Dit kan door de potgrond te gieten of te sproeien. Na het zaaien moet de grond in de meeste gevallen ook goed vochtig gehouden worden om het ontkiemen te bevorderen. Let er wel op dat de grond niet door en doornat is, maar gewoon goed vochtig. Dit moet een beetje op gevoel gedaan worden. Buiten altijd gebruik maken van een gieter met broeskop voor het giete, zodat de zaden niet wegspoelen.
Zaaien, hoeveel water gebruiken?
Hoe diep er gezaaid moet worden is vaak afhankelijk van de grootte van de zaden. Hele fijne zaden worden meestal gemengd met wat fijn zaad en losjes op de potgrond verdeelt zonder af te dekken. Er zijn echter ook zaden die een aantal cm de grond in moeten. Dit geldt vooral voor zaden die al vroeg in de volle grond kunnen. Door deze dieper in de grond te stoppen hebben zij minder last van vorst en kunnen de zaden toch ontkiemen. Een kleine vuistregel bij twijfel: hoe groter de zaden, hoe dieper deze in de grond gestopt moeten worden.
Hoe diep moet je zaaien?
Voor het zaaien kan gebruik gemaakt worden van speciale zaaigrond. Deze is voorzien van alle benodigde voedingsstoffen voor de eerste periode. Sommige zaden doen het echter ook gewoon goed in normale potgrond of in tuinaarde. Andere zaden vragen dan weer een aparte samenstelling met bijvoorbeeld veel humus, compost of extra toevoeging van kalk of andere stoffen. Voor het zaaien is het daarom altijd goed om naar de behoeften van het gewas zelf te kijken en de keuze voor de grond daarop af te stemmen.
Hoe zaaien in de volle grond?
Zaaien in de volle grond gebeurd doorgaans op twee manieren: in regels of breedwerpig. Voor welke methode gekozen wordt hangt af van het gewas. Bloemen staan vaak heel mooi als deze breedwerpig gezaaid worden. Dat geldt ook voor andere snelle groeiers. Groenten daarentegen worden meestal in regels gezaaid. Dit maakt het onderhoud van de planten makkelijker en zorgt er ook voor dat de afstand tussen de gewassen optimaal is.
Wanneer na het zaaien kun je oogsten?
Wanneer geoogst kan worden is geheel afhankelijk van de gekozen groente. Er zijn snelle groeiers die reeds binnen een aantal weken na het zaaien geoogst kunnen worden zoals sla. Voor de meeste gewassen geldt echter dat er tussen het zaaien en oogsten een aantal maanden zit. Dit heeft te maken met een tragere kiemtijd (kan oplopen tot 3 weken) en het feit dat de planten eerst zelf moeten groeien en dan pas vruchten beginnen te dragen, zoals bijvoorbeeld het geval is bij tomaten en paprika. Veel groenten worden in het voorjaar gezaaid en in de (vroege) zomer geoogst (afhankelijk van de juiste omstandigheden).
Wat is zaaien op regels?
Bij het zaaien op regels worden zaden direct in de volle grond gezaaid. Hiervoor worden zogenaamde regels (geultjes) gemaakt. Deze geulen worden in losgemaakte aarde gemaakt. Om dit proces te vergemakkelijken wordt gebruik gemaakt van een cultivator of een simpele bezemstok die een aantal centimeter in de aarde geduwd wordt (horizontaal). In de geulen die op deze wijze ontstaan worden de zaden gelegd, waarna deze met de omliggende aarde weer bedekt worden. Zaaien op regels heeft als voordeel dat de afstand onderling makkelijker bij te houden is.
Waarom zaaien bij volle maan?
De maan heeft niet alleen invloed op de stand van eb en vloed, maar speelt ook een belangrijke rol bij de waterhuishouding van planten. Het is daarom goed om rekening te houden met de stand van de maan voordat er gezaaid wordt. Zaaien lukt het beste tussen de nieuwe maan en volle maan. De maan heeft in die periode meer kracht en zorgt er daardoor voor dat de kiemen sneller zullen groeien. De kans op uitvallers is in deze periode ook een stuk kleiner.
Wat zaaien na aardappelen?
Vruchtwisseling is bijzonder belangrijk om de tuin gezond te houden en van optimale oogsten te kunnen genieten. Dat geldt zeker voor het telen van aardappelen. Door voor andere planten te kiezen en vruchtwisseling toe te passen worden alle planten beschermd tegen onder andere ziekten en insecten. Na het planten van aardappelen moeten er geen gewassen uit de nachtschadefamilie geplant worden (onder andere geen tomatenplanten). Aardappelen maken de grond losser, waardoor deze geschikt is voor het zaaien van diverse koolsoorten, aardbeien, andijvie en knolrapen.
